Landelijk – De Inspectie Justitie en Veiligheid ziet risico’s in de werkwijze en cultuur van de afdeling Afgeschermde Operaties (AO) van de Landelijke Eenheid van de politie. Door gebrekkige samenwerking, zowel intern als met regionale politie-eenheden, kunnen problemen ontstaan in de aansturing van geheime operaties tegen onder meer de zware misdaad. Bij het AO-team Werken onder Dekmantel (WOD) hebben die problemen zich daadwerkelijk voorgedaan.
Om de risico’s weg te nemen adviseert de Inspectie JenV de korpschef onder meer te zorgen dat AO zowel in- als extern beter samenwerkt en dat de aansturing op de teams steviger wordt. Het personele welzijn dient voortaan ruim aandacht te krijgen om de geconstateerde cultuur van vriendjespolitiek en onderlinge strijd aan te pakken.
De Inspectie JenV heeft de afdeling AO onderzocht nadat bij haar signalen waren binnengekomen over misstanden zoals machtsmisbruik en pestgedrag. De afdeling houdt zich bezig met het heimelijk verzamelen van informatie. Haar werk is onmisbaar voor onder meer de bestrijding van de georganiseerde misdaad.
Eigen koers:
De Inspectie JenV constateert dat de teams van AO hun eigen koers varen zonder gemeenschappelijk doel. De AO-leiding stuurt nauwelijks aan terwijl dit gevaarlijke politiewerk juist directe sturing vereist. Binnen de afdeling heerst een onveilige werksfeer, vriendjespolitiek voert de boventoon, mensen kaarten knelpunten niet aan uit angst voor represailles en er is een gebrek aan personele zorg.
Vorig jaar heeft een undercoveragent van het team WOD zichzelf gedood. Zijn suïcide is onderzocht door de commissie Brouwer. De Inspectie JenV onderschrijft de conclusies en aanbevelingen van deze commissie en geeft in aanvulling daarop een beeld van de organisatorische problemen binnen het team.
WOD houdt zich bezig met infiltratie bij voornamelijk criminele organisaties. Bij dit team ontbreken waarborgen, zoals procedures en vastgestelde werkwijzen voor de veiligheid van medewerkers. Bij de rest van de AO-afdeling gaat het nog om potentiële risico’s voor de veiligheid. Maar de Inspectie JenV waarschuwt dat door het gebrek aan samenhang en samenwerking en de cultuurproblemen zich ook bij de andere teams problemen kunnen voordoen.
De Inspectie JenV beveelt de korpschef verder nog aan om bij heimelijk werk tijdig te inventariseren of er speciale voorzieningen getroffen moeten worden voor betrokken medewerkers. Er dienen formats te komen waarop direct kan worden teruggegrepen als het werk dat vereist. Ook zou vastgelegd moeten worden volgens welke normen en waarden de taken uitgevoerd dienen te worden. De Inspectie JenV spreekt hierbij over ‘checks and balances’ die moeten zorgen voor een open vorm van sturing en cultuur. Deze dienen in de werkwijze te worden ingebouwd zodat daarop ook kan worden gecontroleerd.
Beschouwing:
De Inspectie JenV onderzocht diverse LE-onderdelen na signalen over misstanden. Dit onderzoek naar de afdeling AO is het derde LE-onderzoek. Vorig jaar zijn de rapporten over de onderdelen DLIO en CTER gepubliceerd. Later dit jaar publiceert de Inspectie JenV een beschouwing over de gehele LE.
